Czy wazektomia jest legalna – co grozi lekarzowi?

Wazektomia jest mikrochirurgicznym zabiegiem, którego celem jest pozbawienie mężczyzny płodności. Jest to zaakceptowana nawet przez WHO ( Światową Organizację Zdrowia ) metoda męskiej antykoncepcji.

W Polsce funkcjonują gabinety lekarskie, w których mężczyzna może się poddać zabiegowi wazektomi- rozwój medycyny powoduje wykonywanie przez lekarzy zabiegów, których cel nie jest bezpośrednio leczniczy, co rodzi wątpliwości w ocenie ich legalności. Z jednej strony pacjent zgadza się na wykonanie takiego właśnie zabiegu i zna jego konsekwencje. Czy jednak zgoda jest tu wystarczającym kontratypem? Z drugiej strony mamy bowiem przestępstwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, którego jednym z wariantów jest skutek w postaci pozbawienia zdolności płodzenia.

Tak więc pytanie brzmi: czy dobrowolna sterylizacja jest legalna. Doktryna prawnicza jest raczej zgodna, że niedopuszczalne jest udzielenie zgody na ciężkie uszkodzenie ciał- np. zgoda na amputowanie nam ręki z innych niż medyczne powodów czy wycięcie i sprzedanie na rynku swojej nerki ( czym innym jest uczestnictwo w programie transplantologicznym ), a w polskim prawie brak jest jakichkolwiek szczególnych regulacji dotyczących zabiegu sterylizacji. Przewaga interesu społecznego nad swobodą dyspozycji posiadanym dobrem decyduje o tym, że zgoda pokrzywdzonego nie wyłącza przestępności czynu. Krótko mówiąc społeczeństwo nie che, aby mężczyźni byli trwale bezpłodni i nie mogą tu oni sami o sobie decydować. A puki takiego wyjątkowego przepisu nie będzie należy przychylić się to tego, że lekarz dokonujący sterylizacji, nawet za zgodą, może być oskarżony o ciężkie uszkodzenie ciała i skazany.

Jak może bronić się lekarz gdy jednak wykona zabieg wazektomii?

Niektórzy prawnicy próbują znaleźć furtkę powołując się na klauzulę znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu, co w mogłoby doprowadzić do zwolnienia lekarza z odpowiedzialności karnej- jest to jednak bardzo ocenna kategoria i wymagałaby niezwykłej przychylności organów ścigania.

Na pewno warto też przytoczyć pełne okoliczności sprawy, informacje o zgodzie i pouczeniu pacjenta, szczególne okoliczności medyczne ( np. choroba dziedziczna, której pacjent nie chce przekazać potencjalnemu dziecku ).

Warto być może zaprezentować porównawczo jak do zagadnienia podchodzi medycyna i prawo w krajach gdzie jest to legalne, czy też powołać się na swoją niewiedzę ( błąd ) co do braku legalności sterylizacji za zgodą. Być może nie doprowadzi to do uniewinnienia, natomiast powinno mieć znaczący wpływ na obniżenie kary.

PORADNIK

ODSZKODOWANIA

PRAWO CYWILNE

PRAWO GOSPODARCZE

PRAWO KARNE

PRAWO PRACY

PRAWO RODZINNE